ZURNA NEDİR?

Adil Gülen Zurna 2 Ekim 2018 Yorum yok

 Üflemeli çalgıların en önemlilerinden birisi olan Zurna eski tarihlerden beri hemen hemen ülkemizin birçok bölgesinde kullanılmaktadır.Türkiye’de olduğu gibi Fas’tan Çin’e kadar uzanan iklim kuşağındaki her ülkede kullanıldığı da bilinmektedir.Sesinin güçlü olmasından dolayı daha çok açık alanlarda düğünlerde,eğlencelerde,asker uğurlamalarında,seyirlik oyunlarda,halkoyunlarında vb gibi birçok etkinlikte kullanılmaktadır.Eski tarihlerde sadece davul ile çalınan bu enstruman binali selman gibi değerli icracıların fikirleri ve yapım ustaların çalışmaları ile her seste ölçüler çıkarılmış ve üretilmeye başlamıştır bu çalışmanın sonucunda Zurna sadece meydan sazı değil aynı zamanda diğer enstrumanlar ile beraber orkestra içersindede kullanılmaya başlamıştır ve hatta senfoni orkestralarının içersinde bile kullanılmaya başlamıştır.
ZURNA ÇEŞİTLERİ :

1. KABA 
2. ORTA KABA
3.CURA
Günümüzde artık hemen hemen her ses zurna yapılmaktadır.
Zurnanın yapısı:
Zurnanın yapımında kullanılan en makbul ağaçlar Kayısı,erik,gül,sakız,pekanoz,abanoz,granadil,kral vb ağaçlar ile yapılmaktadır.
7 tane üst ve bir tane alt delik toplam 8 delik bulunur.Ayrıca zurnanın ön kalak bölgesinde (cin veya şeytan) deliği denilen delikler bulunur. Bunlar 7  tane olup,bunlar ortada 3 kenarlarda 2 şer tanedir fakat zurna çeşitlerine göre farklılıklar gösterebilir.

ZURNA BÖLÜMLERİ:

A.  DİL(NEZİK): Zurnanın üst bölgesinde gövdenin içine geçirilerek boru ve kamıştan gelen sesi gövdeye ileten genelde sıcak veya soğuktan çok fazla etkilenmeyecek eğilme kapanma yapmayacak ağaçlardan yapılır.Bu ağaçlar genelde şimşir,abanoz,granadl veya pekanoz agacından olabilir.Dil denmesinin nedeni boru ve kamıştan gelen sesin bu bölgeden zurnaya iletilmesinden ve sesin orda oluşmasından dolayıdır.Zurnadaki önemi çok büyüktür hem perdelerdeki seslerin daha dengeli gelmesini hemde sesin gücünü ve yüksekliğini ayarlamaya yarar.

B. GÖVDE: Bu bölümde zurnada en önemli bölümdür çünkü nota perdeleri klavyesi bu bölümde bulunur ve perdelerin açıldıkları yerler,genişlikleri,gövdenin iç çapı,şeytan deliklerinin yeri ve genişlikleri çok önemlidir çünkü deliklerin doğru yerde ve doğru genişlikte açılmaması  zurnanın kendi içersindeki ses dengesini bozar buda zurnanın diğer enstrumanlar le çalındığında entonasyon bozukluğuna neden olur.Zurna ve mey gibi nefesli ve ilkel enstrümanlar entonasyon konusunda çok fazla sıkıntı yaşanılan enstrumanlardır çünkü standart bir ölçü ve kamış olmaması ve standart bir üfleme olmadığından dolayı bu enstrumanları çalan kişiler kendi üfleme ve çalış tekniklerine göre perde ve boru kamış ayarı yaparak enstrumanın akortunu yaparlar.

C. BORU VE KAMIŞ: Boru ve kamış zurnanın sesine direk olarak etki eden en önemli parçadır.Borunun alt genişliği ve kamışın bağlandığı üstte bulunan deliğin çapı,kamışın uzunluğu kısalığı,genişliği,darlığı ve kamışın cinsi hepsi zurnanın tınısına ve akorduna direk etki eder.Zurnanın ağaç çeşidi boruya takacağınız kamışa bile etki eder.Zurnanın boyutuna göre kamışın ve borunun da ölçüleri değişir.Zurna büyüdükçe boru ve kamış da doğru orantılı olarak büyür.